Είναι σήμερα ασφαλής η διαθλαστική χειρουργική;Τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος που θέλει να προσχωρήσει σε μια τέτοια επέμβαση; Διορθώνεται σήμερα η πρεσβυωπία; Ερωτήματα που απασχολούν όλο και περισσότερους ανθρώπους με προβλήματα όρασης και αποφασίζουν να υποβληθούν σε επέμβαση με λέιζερ. Στα παραπάνω ερωτήματα μας απαντά ο χειρουργός οφθαλμίατρος Γιώργος Χρο-νόπουλος.

Διαθλαστική χειρουργική

Η διαθλαστική χειρουργική έφερε την επανάσταση στη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού. Σήμερα διανύουμε ήδη την 3η δεκαετία της χρήσης των laser και πραγματικά παρατηρούμε ότι η ακρίβεια και η ασφάλεια είναι πλέον γεγονός.

Με τη χρησιμοποίηση αυτής της αξιοθαύμαστης τεχνολογίας μπορούμε να εξαλείψουμε οριστικά την εξάρτηση από διορθωτικά γυαλιά ή φακούς επαφής.

Υπάρχουν δύο μέθοδοι αποτελεσματικής διόρθωσης μικρών ή μεγάλων βαθμών μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού. Η μέθοδος ΡRΚ και η μέθοδος LASIK. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο μεθόδους έγκειται στο γεγονός ότι στη μεν πρώτη η διόρθωση γίνεται στην επιφάνεια του κερατοειδούς ενώ στη δεύτερη στο εσωτερικό του. Στη μεν PRK έχουμε κάποιοες μικροενοχλήσεις τις 2-3 πρώτες ημέρες, ενώ στη LASIK οι ενοχλήσεις είναι μηδαμινές και η αποκατάσταση της όρασης του ασθενούς είναι άμεση από την ίδια κιόλας ημέρα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο και στις δύο μεθόδους.

Η επέμβαση

Πρωτίστως έχουμε να κάνουμε με μια επέμβαση, όχι μόνο για λόγους αισθητικούς, αλλά και θεραπευτικούς, όπου έχουμε οριστική αλλαγή του τρόπου ζωής. Ουσιαστικό ρόλο στην απόφαση του ασθενούς να απαλλαχτεί από τα γυαλιά κίι τους φακούς του παίζουν η εμπιστοσύνη και η σχέση του με τον γιατρό. Καθοριστικό ρόλο όμως διαδραματίζω ο σχολαστικός προεγ-χειρητικός έλεγχος, ο οποίος και θα μας καθορίσει εάν ο ασθενής είναι κατάλληλος για τη συγκεκριμένη επέμβαση η όχι.

Ο λεπτομερής και σχολαστικός προεγχειρητικός έλεγχος είναι αυτός που εξασφαλίζει την επιτυχία της επέμβασης υπογραμμίζει ο κ. Χρόνοπούλος.

Η επέμβαση από πλευράς χρόνου είναι ολιγόλεπτη και δεν υπερβαίνει τα 5-6 λεπτά και για τα δυο μάτια. Ο γιατρός χρησιμοποιεί τοπική αναισθησία και ο ασθενής δεν πονάει. Μετά την επέμβαση καλό θα είναι ο ασθενής να κοιμηθεί για δύο ώρες, να μη λούσει τα μαλλιά του με ανοιχτά τα μάτια, να μην οδηγήσει την πρώτη ημέρα, να μην κάνει μπάνιο στη θάλασσα πριν περάσουν 4 εβδομάδες, να αποφύγει βαριά σωματική άσκηση για μία εβδομάδα περίπου και σε κάθε περίπτωση να είναι σε στενή επαφή με τον γιατρό του. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η διόρθωση είναι μόνιμη και στις πολύ σπάνιες περιπτώσεις που παραμένει κάποιο υπόλοιπο, μπορεί να γίνει συμπληρωματικό laser ώστε να επιτευχθεί η πλήρης διόρθωση.

Σχετικά με τις επιπλοκές, η 25ετής και πλέον χρήση των laser μας επιτρέπει να λέμε ότι η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών είναι μηδαμινή. Ακόμα και οι πολύ σπάνιες επιπλοκές αντιμετωπίζονται. Είμαστε, δε, σε θέση να πούμε με απόλυτη σιγουριά ότι οι πιθανότητες μόλυνσης από φακούς επαφής ξεπερνούν κατά πολύ τις πιθανότητες κάποιας επιπλοκής από μια διαθλαστική επέμβαση.

Τι γίνεται με την πρεσβυωπία;

Η πρεσβυωπία είναι σήμερα εκτός του πλαισίου της διαθλαστικής χειρουργικής και είναι πλέον ο τομέας όπου έχει στραφεί το ενδιαφέρον των οφθαλμίατρων. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι εάν προσπαθήσουμε να διορθώσουμε την πρεσβυωπία, μοιραίως παρεμβαίνουμε και στη μακρινή όραση, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μην έχει πλέον καλή όραση για μακριά. Μπαίνουμε, έτσι, σε έναν κύκλο παρεμβάσεων χωρίς τέλος και χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για τον ασθενή. Επί του παρόντος, λοιπόν, σημειώνει ο κ. Χρονόπούλος, δεν είμαστε ακόμα σε θέση να πούμε ότι έχουμε βρει τη λύση για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η τεχνολογία και η συνεχής επιστημονική έρευνα θα οδηγήσουν κάποια στιγμή στη λύση αυτού του τόσο ενοχλητικού προβλήματος της πρεσβυωπίας, που πράγματι απασχολεί πολύ μεγάλη μερίδα ασθενών.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

Ελευθεροτυπία

στις 20/03/2007

Η διαθλαστική χειρουργική έφερε την επανάσταση στη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας, και του αστιγματισμού. Σήμερα διανύουμε ήδη την 3η δεκαετία της χρήσης των laser και πραγματικά παρατηρούμε ότι η ακρίβεια και η ασφάλεια είναι πλέον γεγονός.

Κύριε Χρονόπουλε, είναι σήμερα ασφαλής η διαθλαστική χειρουργική;

Η διαθλαστική χειρουργική έφερε την επανάσταση στη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας, και του αστιγματισμού. Σήμερα διανύουμε ήδη την 3η δεκαετία της χρήσης των laser και πραγματικά παρατηρούμε ότι η ακρίβεια και η ασφάλεια είναι πλέον γεγονός. Με τη χρήση αυτής της αξιοθαύμαστης τεχνολογίας, μπορούμε να εξαλείψουμε οριστικά την εξάρτηση από διορθωτικά γυαλιά ή φακούς επαφής. Υπάρχουν δύο μέθοδοι αποτελεσματικής διόρθωσης μικρών ή μεγάλων βαθμών μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού: η PRK και η LASIK. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο μεθόδους έγκειται στο γεγονός ότι στην πρώτη η διόρθωση γίνεται στην επιφάνεια του κερατοειδούς, ενώ στη δεύτερη στο εσωτερικό του. Στη μεν PRK έχουμε κάποιες μικροενοχλήσεις τις 2-3 πρώτες ημέρες, ενώ στη LASIK οι ενοχλήσεις είναι μηδαμινές και η αποκατάσταση της όρασης του ασθενούς είναι άμεση από την ίδια κιόλας ημέρα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο και στις δύο περιπτώσεις.

Τι πρέπει να γνωρίζει κ. Χρονόπουλε, κάποιος που επιθυμεί να προχωρήσει σε μια τέτοια επέμβαση;

"Οι πιθανότητες μόλυνσης από φακούς επαφής ξεπερνούν κατά πολύ τις πιθανότητες κάποιας επιπλοκής από μια διαθλαστική επέμβαση", τονίζει ο έγκριτος επιστήμονας."

-Πρωτίστως, έχουμε να κάνουμε με μια επέμβαση, όχι μόνο για λόγους αισθητικούς, αλλά και θεραπευτικούς με την οποία υπάρχει και οριστική αλλαγή του τρόπου ζωής. Ουσιαστικό ρόλο στην απόφαση του ασθενούς να απαλλαχτεί από τα γυαλιά και τους φακούς επαφής του παίζουν η εμπιστοσύνη και η σχέση γιατρού-ασθενούς. Καθοριστικό ρόλο, όμως, παίζει ο σχολαστικός προεγχειρητικός έλεγχος, ο οποίος και θα μας καθορίσει εάν ο ασθενής είναι κατάλληλος για τη συγκεκριμένη επέμβαση ή όχι. Ο λεπτομερής και σχολαστικός προεγχειρητικός έλεγχος είναι αυτός που εξασφαλίζει την επιτυχία της επέμβασης. Από πλευράς χρόνου, η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά και πάντως δεν υπερβαίνει τα 5-6 και για τα δύο μάτια. Ο γιατρός χρησιμοποιεί τοπική αναισθησία και ο ασθενής δεν πονάει. Μετά την επέμβαση, καλό θα είναι ο ασθενής να κοιμηθεί για 2 ώρες, να μη λούσει τα μαλλιά του με ανοιχτά μάτια, να μην οδηγήσει την πρώτη ημέρα, να μην κάνει μπάνιο στη θάλασσα πριν περάσουν τέσσερις εβδομάδες, να αποφύγει βαριά σωματική άσκηση για μια εβδομάδα περίπου και σε κάθε περίπτωση να είναι σε στενή επαφή με τον γιατρό του. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η διόρθωση είναι μόνιμη και ακόμη και στις πολύ σπάνιες περιπτώσεις που παραμένει κάποιο υπόλοιπο μπορεί να γίνει συμπληρωματικό laser, ώστε να επιτευχθεί η πλήρης διόρθωση. Σχετικά με τις επιπλοκές, η 25ετής και πλέον χρήση των laser μας επιτρέπει να λέμε ότι η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών είναι μηδαμινή. Ακόμα και οι πολύ σπάνιες επιπλοκές αντιμετωπίζονται. Είμαστε,
μάλιστα, σε θέση να πούμε με απόλυτη σιγουριά ότι οι πιθανότητες μόλυνσης από φακούς επαφής ξεπερνούν κατά πολύ τις πιθανότητες κάποιας
επιπλοκής από μια διαθλαστική επέμβαση.

Η διαφορά ανάμεσα στις δύο μεθόδους έγκειται στο γεγονός ότι στην πρώτη η διόρθωση γίνεται στην επιφάνεια του κερατοειδούς, ενώ στη δεύτερη στο εσωτερικό του

Διορθώνεται σήμερα η πρεσβυωπία;

-Η πρεσβυωπία είναι σήμερα εκτός του πλαισίου της διαθλαστικής χειρουργικής και είναι πλέον ο τομέας στον οποίο έχει στραφεί το ενδιαφέρον των οφθαλμιάτρων. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι, εάν προσπαθήσουμε να διορθώσουμε την πρεσβυωπία, μοιραίως παρεμβαίνουμε και στη μακρινή όραση, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μην έχει πλέον καλή όραση μακριά. Μπαίνουμε , λοιπόν, σε έναν κύκλο παρεμβάσεων χωρίς τέλος και χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για τον ασθενή. Επομένως, επί του παρόντος, δεν είμαστε ακόμα σε θέση να πούμε ότι έχουμε βρεί λύση για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας.


Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

Το Παρασκήνιο

στις 01/04/2010

Τα προβλήµατα από τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών αποτελούν τον δεύτερο πιο συχνό λόγο για νεαρά υγιή άτοµα να επισκέπτονται τον οφθαλµίατρο. Αυτό που συµβαίνει σε άτοµα που χρησιµοποιούν για πάρα πολλές ωρές την ηµέρα ηλεκτρονικούς υπολογιστές είναι κατά βάση µία ''ασθενωπεία'', δηλαδή µία δυσκολία στην όραση και φυσικά το δεύτερο πρόβληµα που δηµιουργείται είναι προβλήµατα από την επαναληπτική κίνηση των δακτύλων και των µυών του βραχίονα στα χέρια.

Οι επιπτώσεις που µπορεί να έχουν οι υπολογιστές στην όραση και στα µάτια γενικότερα βρίσκονται ακόµα κάτω από διαρκή παρατήρηση, γενικά όµως δεν έχει διαπιστωθεί κάποια σηµαντική µόνιµη βλάβη.

Περισσότερο από το 50% των χρηστών ηλεκτρονικών υπολογιστών υποφέρουν από κόπωση των ματιών, πονοκεφάλους και θολή όραση. Αυτά τα συμπτώματα αρκετές φορές επηρεάζουν τη γενικότερη υγεία του ατόμου, δημιουργώντας του ένα συνολικό αίσθημα κόπωσης το οποίο οδηγεί σε μειωμένη απόδοση ακόμα και στην εργασία.

Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις ότι, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, άτομα με πολύωρη εργασία σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, έχουν αυξημένο κίνδυνο για γλαύκωμα.

Με ποιο τρόπο οι Η/Υ επηρεάζουν την όραση μας;

Όταν παρατηρούµε µία οθόνη Η/Υ, αυτό που συµβαίνει είναι ότι χάνουµε την αίσθηση του βάθους, της στερεοπτικής όρασης και επίσης η προσαρµογή µας βρίσκεται σε ένα µόνιµο σηµείο εργασίας. Επίσης, η σύγκλιση των µατιών, (αυτό που συµβαίνει όταν κοιτάµε κοντά -τα δύο µάτια συγκλίνουν το ένα προς το άλλο) βρίσκεται και αυτή σε µία συνεχή υπερδιέργεση. Καθώς επίσης µειώνεται και η συχνότητα µε την οποία ανοιγοκλείνουν τα βλέφαρά µας. Αυτό είναι πολύ σηµαντικά διαφορετικό από το να διαβάζουµε τυπωµένη γραπτή ύλη, γιατί οι περισσότερες οθόνες υπολογιστή, ειδικά αυτές που περιέχουν µία καθοδική λυχνία, δεν δίνουν µία συνεχή εικόνα, αλλά µία εικόνα που περνάει καρέ-καρέ και ο εγκέφαλος τη συνδέει για να βλέπουµε µία συνεχή εικόνα, είναι µία εικόνα η οποία είναι οµόφωτη και έχει πολύ διαφορετικό contrast (αντίθεση) και καθαρότητα. Μετά από πολύωρη χρήση υπολογιστών, αυτό που συµβαίνει είναι ότι τα κωνία, τα κύτταρα αυτά που χρησιµοποιούµε για την αντίληψη της έγχρωµης όρασης, υπερλειτουργούν συνεχώς, πολλές φορές, η εικόνα αυτή από την υπερλειτουργία των κωνίων παραµένει στον εγκέφαλό µας παρ’ότι έχει αλλάξει η εικόνα της οθόνης του υπολογιστή. Αυτό λέγεται “after effect” ή φαινόµενο McCollough και καµµιά φορά αντιστρέφεται η αντίληψη των χρωµάτων.

Πράγµατα που µας απασχολούν µε τη χρήση των Η/Υ είναι κατά πόσο εκτιθόµαστε σε ακτινοβολία ή υπεριώδη ακτινοβολία και κατά πόσο αυτό µπορεί να προδιαθέσει σε καταρράκτη. Πρέπει να σηµειωθεί ότι οι αποδείξεις που υπάρχουν είναι ότι η ακτινοβολία που δεχόµαστε, όσον αφορά τις υπεριώδεις ακτινοβολίες από την οθόνη του υπολογιστή είναι λιγότερες από αυτές από µία λάµπα φθορισµού, άρα δεν υπάρχουν επικίνδυνες ακτινοβολίες για το µάτι και δεν υπάρχει ακόµα απόδειξη ότι µπορεί αυτό να δηµιουργήσει καταρράκτη.

Οφθαλμολογικά συμπτώματα οφειλόμενα στο PC

Πονοκέφαλος κατά τη διάρκεια χρήσης και μετά του PC
Πόνος ανάµεσα στα µάτια
Μάτια ξηρά ή /και ερεθισμένα
Θολή όραση
Αργή επανεστίαση κατά την ώρα χρήσης της οθόνης?
Μετά από πολύωρη χρήση του PC υπάρχει δυσκολία της όρασης των μακρινών αντικειμένων?
Περιστασιακή διπλωπία
Κακή εκτίμηση των χρωμάτων

Γενικότερα σωματικά συμπτώματα οφειλόμενα στο PC

Πόνος στον αυχένα ή/και στους ώμους
Οσφυαλγία
Κόπωση, ίσως και άλγος, στα χέρια και τους καρπούς
Μειωμένη απόδοση στην εργασία, συχνά λάθη και καταβολή

Τρόποι αποφυγής τέτοιων φαινομένων

Η οθόνη του υπολογιστή θα πρέπει να είναι σε ελαφρώς χαμηλότερο επίπεδο από εκείνο των ματιών.
Το πληκτρολόγιο πρέπει να βρίσκεται σε θέση τέτοια ώστε το κάτω μέρος των βραχιόνων και των καρπών να είναι παράλληλα με το έδαφος.?
Το κάθισμα είναι απαραίτητο να έχει ρυθμιζόμενα μέρη ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του χρήστη.?
Οι μηροί πρέπει να είναι επίσης παράλληλοι με το έδαφος, όπως και τα χέρια.?
Η αντίθεση και φωτεινότητα της οθόνης πρέπει να είναι ρυθμισμένες στον επιθυμητό για το χρήστη βαθμό, ώστε να αισθάνεται άνετα και να μην κουράζονται τα μάτια του.?
Ο φωτισμός του χώρου πρέπει να είναι 3 φορές εντονότερος από αυτόν της οθόνης.?
Πρέπει να γίνεται χρήση φίλτρου οθόνης.?
Είναι σημαντικό να εργάζεται κανείς σε μεγάλη οθόνη ώστε να μην καταβάλλεται κόπος για την ανάγνωση ενός κειμένου ή τη συγγραφή του.?
Στην οθόνη δεν πρέπει να αντανακλά φώς από παράθυρο ή άλλη φωτεινή πηγή.?
Είναι απαραίτητο το τακτικό καθάρισμα της οθόνης από την σκόνη.
Ρυθμίστε το μέγεθος γραμματοσειράς στην οθόνη σας, επιλέγοντας μια ρύθμιση με την οποία αισθάνεστε άνετα, αν το πρόγραμμα που χρησιμοποιείτε στον υπολογιστή έχει αυτήν τη δυνατότητα.
Ρυθμίστε τη φωτεινότητα και το κοντράστ της οθόνης σας.
Άτοµα που χρησιµοποιούν συνεχώς υπολογιστές µπορεί να έχουν κάποια µικρή διαθλαστική ανωµαλία, όπως λίγη µυωπία, λίγο αστιγµατισµό, λίγη υπερµετρωπία, κάτι που αν το διορθώσουν µε τη χρήση γυαλιών ή φακών επαφής θα τους βοηθήσει να χρησιιµοποιούν τις συσκευές αυτές µε πολύ µεγαλύτερη άνεση.
Η χρήση συνθετικών δακρύων µπορεί να βοηθήσει µε τη ξηροφθαλμία που µπορεί να προκαλέσει η πολύωρη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών από µείωση της ταχύτητας και συχνότητας ανοικλεισίµατος των µατιών, όπως επίσης και η σωστή ενυδάτωση της ατµόσφαιρας στην οποία λειτουργεί το άτοµο που χρησιµοποιεί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Το σημαντικότερο όλων είναι τα σύντομα και συχνά διαλείμματα 2-3 λεπτών κάθε 15-20 λεπτά εργασίας/ 5 λεπτών για κάθε μισή ώρα εργασίας ή των 10 λεπτών για μια ώρα εργασίας.

Η διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού με σκοπό την βελτίωση της όρασης και τη μείωση ή εξάλειψη της εξάρτησης από γυαλιά και τους φακούς επαφής, είναι εφικτή εδώ και αρκετά χρόνια με διάφορες χειρουργικές τεχνικές και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαθλαστικής χειρουργικής.

Η αλματώδης εξέλιξη στην βιοατρική τεχνολογία, στα laser και στην οφθαλμολογία μας επιτρέπει σήμερα να διορθώσουμε αυτές τις διαθλαστικές ανωμαλίες και να απεξαρτηθούμε από τα γυαλιά και τους φακούς επαφής. Τα αποτελέσματα είναι θεαματικά. Η επέμβαση γίνεται γρήγορα, ανώδυνα και ο ασθενής φεύγει από το χειρουργείο άμεσα και χωρίς επιδέσμους.

Διαθλαστικές ανωμαλίες ή αμετρωπίες είναι η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός: Μυωπία είναι η κατάσταση κατά την οποία η μακρινή όραση επηρεάζεται όταν το αξονικό μήκος του οφθαλμού είναι μεγάλο σε σχέση με την καμπυλότητα και τη διαθλαστική δύναμη του κερατοειδούς. Οι ακτίνες που εισέρχονται στον οφθαλμό εστιάζουν μπροστά από τον αμφιβληστροειδή με αποτέλεσμα το οπτικό είδωλο να είναι θολό όταν ο μύωπας εστιάζει σε σχετικά μακρινά αντικείμενα. Αντίθετα, τα κοντινά αντικείμενα παραμένουν κατά κανόνα καθαρά. Στην υπερμετρωπία επηρεάζεται κυρίως η κοντινή όραση αλλά και η μακρινή, διότι το αξονικό μήκος του οφθαλμού είναι μικρό σε σχέση με την καμπυλότητα και τη διαθλαστική δύναμη του κερατοειδούς. Η εστίαση των ακτινών του φωτός γίνεται πίσω από τον αμφιβληστροειδή με αποτέλεσμα, για να βλέπει καθαρά ο υπερμέτρωπας, να πρέπει συνεχώς να προσαρμόζει πράγμα που με την πάροδο του χρόνου δεν είναι πια εφικτό. Στον αστιγματισμό ο κερατοειδής δεν είναι στρογγυλός αλλά περισσότερο ελλειπτικός, το φώς εστιάζει σε πολλά σημεία στον αμφιβληστροειδή με αποτέλεσμα θολή μακρινή και κοντινή όραση. Ο αστιγματισμός μπορεί να συνυπάρχει τόσο με μυωπία όσο και με υπερμετρωπία.

Ο κλασικός τρόπος αντιμετώπισης των διαθλαστικών ανωμαλιών είναι τα γυαλιά και οι φακοί επαφής. Για διάφορους λόγους, πολλοί άνθρωποι, δεν θέλουν να τα φορούν είτε γιατί κουράστηκαν μετά την χρόνια χρήση τους, είτε για αισθητικούς ή επαγγελματικούς λόγους, είτε επειδή δεν μπορούν να ανεχτούν τους φακούς επαφής (δυσανεξία και αλλεργία στους φακούς επαφής ή συνηθέστερα στα χημικά υγρά καθαρισμού, γιγαντοθηλαία επιπεφυκίτιδα). Για τα άτομα αυτά υπάρχει η ένδειξη για την επέμβαση διαθλαστικής χειρουργικής. Θεωρητικά κάθε άτομο που έχει μια διαθλαστική ανωμαλία μπορεί να υποβληθεί σε επέμβαση διόρθωσης εφόσον συμβουλευθεί τον οφθαλμίατρο και υπάρχουν οι ενδείξεις. Θα λέγαμε ακόμη ότι μπορεί να υποβληθούν επέμβαση: -Όσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας και η διάθλασή τους παραμένει σταθερή τον τελευταίο χρόνο. -Γενικά όσοι ενδιαφέρονται για την εμφάνισή τους και όσοι θέλουν να έχουν καλή ποιότητα στην όραση χωρίς εξάρτηση από γυαλιά ή φακούς επαφής.

Για την σωστή αντιμετώπιση των διαθλαστικών ανωμαλιών είναι απαραίτητη η σχολαστική προεγχειρητική μελέτη. Οι σημαντικότερες ειδικές εξετάσεις εκτός από τον γενικό οφθαλμολογικό έλεγχο, τη διάθλαση και την κερατομετρία, είναι η τοπογραφία του κερατοειδή, η παχυμετρία και η μέτρηση των κυττάρων του ενδοθηλίου του κερατοειδούς. Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών στα μηχανήματα τοπογραφίας μας επιτρέπουν να διερευνήσουμε με αρκετή λεπτομέρεια την κατάσταση της πρόσθιας και οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς. Συσκευές τοπογραφίας όπως το Pentacam, το Orbscan και οι αναλυτές μετωπιαίου κύματος βοήθησαν σημαντικά στον εμπλουτισμό των γνωσεών μας γύρω από την διάθλαση και την ποιότητα της όρασης και στην κατανόηση της αιτιολογίας σε περιστατικά με ανεξήγητη κακή όραση. Οι εξετάσεις και οι μετρήσεις αυτές έχουν πολύ μεγάλη σημασία καθότι το αποτέλεσμα εξαρτάται άμεσα από την συνέπεια και την ακρίβεια με την οποία κάνουμε τις μετρήσεις αυτές. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι για να έχουμε ακριβή αποτελέσματα, θα πρέπει να μην φοράμε τους φακούς επαφής τουλάχιστον 7 ημέρες πριν από τις εξετάσεις και την επέμβαση.

Το είδος του laser που χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις αυτές (excimer laser) δρα με τέτοιο τρόπο, σμιλεύοντας και διαμορφώνοντας την επιφάνεια του κερατοειδούς ώστε να εξαλειφθεί η διαθλαστική ανωμαλία. Η τεχνική που χρησιμοποιείται κυρίως σήμερα σε όλο τον κόσμο είναι η laser in situ κερατοσμίλευση (LASIK) που είναι ο συνδιασμός μικροχειρουργικής και laser. Η LASIK, ενδείκνυται για μυωπίες από -1.00 μέχρι -12.00 D και ανάλογα με τις ενδείξεις. Η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός έχουν περισσότερους περιορισμούς (μέχρι 6 D), ωστόσο μπορούμε να επέμβουμε ώστε να μειώσουμε την ανωμαλία εφόσον είναι μεγαλύτερη. O χειρουργός δημιουργεί έναν κρημνό (flap) στον κερατοειδή σαν καπάκι και το σηκώνει προς τα πίσω. Το laser δρα κάτω από τη επιφάνεια και πάνω στο στρώμα του κερατοειδούς, σμιλεύοντας την επιφάνειά του χωρίς να την τραυματίζει. Το flap κλείνει και η επέμβαση τελειώνει. Η επέμβαση γίνεται με σταγόνες και είναι εντελώς ανώδυνη. Η εφαρμογή του laser διαρκεί λιγότερο από 30 sec ενώ η όλη διαδικασία δεν διαρκεί περισσότερο από 5 λεπτά. Δεν χρειάζεται προστατευτικός φακός ή ράμματα και δεν υπάρχει πόνος ή ενόχληση μετεγχειρητικά. Κατά αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται η άμεση αποκατάσταση της όρασης (μέσα σε λίγες ώρες), o ασθενής φεύγει από το χειρουργείο χωρίς επιδέσμους και χωρίς να έχει ανάγκη τα γυαλιά του. Μια εναλλακτική τεχνική είναι η φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή (PRK). Στην PRK δεν δημιουργείται κανένας κρημνός, απλά αφαιρείται το επιθήλιο του κερατοειδούς και εφαρμόζεται απευθείας το laser. Στο τέλος της επέμβασης εφαρμόζεται ένας θεραπευτικός φακός επαφής μέχρι να επουλωθεί το επιθήλιο. Η τεχνική αυτή μπορεί να εφαρμοστεί όταν το πάχος του κερατοειδούς δεν μας επιτρέπει να κάνουμε lasik. Η κατάσταση του κερατοειδούς, η ηλικιά του ασθενή, το μέγεθος του διαθλαστικού σφάλματος, τα αποτελέσματα της τοπογραφίας και παχυμετρίας, καθώς επίσης το επάγγελμα ή οι καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς, είναι, γενικά, μερικοί από τους παράγοντες που θα επηρεάσουν την στρατηγική που θα ακολουθήσει ο χειρουργός.

Είναι γενικά αποδεκτό πλεόν, ότι η χρήση των lasers έχουν φέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα, με σκοπό την απεξάρτηση του ασθενούς από γυαλιά και φακούς επαφής. Επιτυχία θεωρείται η επίτευξη 0 sph & cyl (+/- 0,50 D) και αυτό μπορούμε να το καταφέρουμε σε ένα ποσοστό σχεδόν 99%. Η τεχνολογία έχει κάνει τόσο σημαντικά άλματα ώστε να θεωρούμε σήμερα την επέμβαση αυτή απόλυτα επιτυχή, αξιόπιστη και πολύ ασφαλή. Επιπρόσθετα μας επιτρέπει να γνωρίζουμε προεγχειρητικά ποιοι είναι καλοί υποψήφιοι για την επέμβαση, αν μπορούμε να προχωρήσουμε με ασφάλεια και να ενημερώσουμε σχετικά τον ασθενή μας για το πιθανό αποτέλεσμα. Μπορούμε να πούμε πλέον ό,τι αυτή η σημαντική αύξηση των ποσοστών των διαθλαστικών επεμβάσεων οφείλεται κυρίως στην ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας των Excimer Lasers, που μας επιτρέπουν τώρα πια να διορθώσουμε με αρκετή ακρίβεια πολλούς βαθμούς μυωπίας, αλλά και υπερμετρωπίας και αστιγματισμού.

Μετά την επέμβαση είναι δυνατόν να έχουμε τροποποίηση του αποτελέσματος (υποστροφή) είτε μέσα στο πρώτο εξάμηνο είτε οποιαδήποτε άλλη στιγμή στο μέλλον. Αυτό μπορεί να συμβεί εφ' όσον:

Η επουλωτική διαδικασία σε ένα άτομο είναι πολύ έντονη. Σε αυτή την περίπτωση είναι δυνατόν να παρατηρηθεί υποστροφή του αποτελέσματος. Αυτό συμβαίνει στους 6 πρώτους μήνες και αν συμβεί μπορούμε, μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα (εφόσον το υπολοιπόμενο πάχος του κερατοειδούς είναι αρκετό και βέβαια σε περιπτώσεις που δεν σχετίζονται με κερατεκτασία), να επανεπέμβουμε με το Laser διορθώνοντας έτσι το εναπομείναν πρόβλημα χωρίς καμμία οικονομική επιβάρυνση .

Η μυωπία στο συγκεκριμένο άτομο είναι εξελικτική. Αυτό της δίνει το δικαίωμα να αρχίσει ξαφνικά να μεγαλώνει οποιαδήποτε στιγμή και σε κάθε ηλικία. Τούτο, ούτως ή άλλως, θα συνέβαινε ασχέτως με την επέμβαση του Laser. Το κέρδος που έχει αυτός που χειρούργησε τη μυωπία του είναι ότι ακόμη κι αν αυτή αρχίσει να μεγαλώνει θα ξεκινήσει ξανά από το μηδέν ή πολύ κοντά στο μηδέν. Αν, π.χ., κάποιος είχε 5 βαθμούς μυωπία και του μείνει, μετά την εγχείρηση, μισός βαθμός τότε, αν η μυωπία του έπειτα από έναν χρόνο μεγαλώσει κατά ένα βαθμό θα καταλήξει να έχει 1,5 βαθμό (0,5 που τού είχε απομείνει συν ένας που ανέβηκε), ενώ αν δεν είχε χειρουργηθεί θα είχε 6 βαθμούς (5 που είχε και 1 που ανέβηκε). Εάν λοιπόν συμβεί κάποια αύξηση της μυωπίας μετά από τους πρώτους 6 μήνες από την επέμβαση τότε μιλούμε πλέον για εξελισσόμενη μυωπία. Με άλλα λόγια το αποτέλεσμα κρίνεται ως μόνιμο αν σε διάστημα 6 μηνών από την επέμβαση δεν παρατηρηθεί οποιαδήποτε τροποποίηση. Κάθε άλλη, μετά από αυτό το διάστημα αλλαγή, θεωρείται γονιδιακή πληροφορία και αντιμετωπίζεται ανάλογα.

Τελειώνοντας θα πρέπει να τονισθεί ότι η ακτινοβολία του Excimer Laser δεν ενέχει κινδύνους ούτε για το μάτι ούτε και για τον οργανισμό μας και τούτο γιατί όλη η ενέργειά του εξαντλείται αποκλειστικά στο επίπεδο της εφαρμογής του και δεν διαπερνά σε μεγαλύτερο βάθος τους ιστούς.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στο διαδυκτιακό μας ιστότοπο www.eyeclinic.com.gr.

Γ. Χρονόπουλος, Χειρουργός Οφθαλμίατρος

(δημοσιεύτηκε στο περιοδικό tlife.gr)

Ένα νέο επιστημονικό σύγγραμα από τις Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδη.

Διαβάστε τον Πρόλογο της Ελληνικής Έκδοσης από τον Δρ. Γ. Χρονόπουλο

Πριν από λίγα χρόνια η ρήση “η γνώση είναι δύναμη” διατηρούσε την πρωτοτυπία και τη φρεσκάδα της. Σήμερα αποτελεί πλέον πεποίθηση κάθε μορφωμένου ανθρώπου ότι, ειδικά για θέματα που αφορούν την υγεία και την ασθένεια και βιώνονται από όλους μας καθημερινά, έστω και ασυνείδητα, η ρήση αυτή έχει ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα.

Η Χειρουργική Οφθαλμολογία κατέχει ομολογουμένως πρωτοποριακή θέση στην ιατρική. Οι θεαματικές επιτεύξεις σε όλους τους κλάδους της, αλλά κυρίως στην Διαθλαστική Χειρουργική στο δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα, της χάρισαν νέα αίγλη και επηρέασαν σημαντικά την πορεία της. Κατά την τελευταία δεκαετία του αιώνα, η Διαθλαστική Χειρουργική άρχισε να δέχεται έντονες τις επιδράσεις της προόδου των βιοϊατρικών επιστημών και της τεχνολογίας, η οποία έχει προσλάβει τελευταία εκρηκτικές διαστάσεις. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας των Excimer lasers καθώς επίσης και η συνεχώς αυξανόμενη εφαρμογή των Femtosecond lasers στη δημιουργία του κρημνού έχουν φέρει τη Διαθλαστική Χειρουργική σε ένα μεγάλο σταυροδρόμι και τείνουν να αλλάξουν τη φυσιογνωμία της, σε σημείο που να μην είναι γνωστή ποια θα είναι η πορεία της κατά τον 21ο αιώνα που διανύουμε.

Παραδοσιακές επιπλοκές όπως υπο-/υπερδιορθώσεις, ατελείς, έκκεντροι κρημνοί ή κρημνοί “δίκην κουμπότρυπας”, τείνουν να εξαλειφθούν με την εισαγωγή νέων πρωτοποριακών τεχνολογιών στην πρακτική της χειρουργικής κερατοειδούς. Ωστόσο, η αύξηση της συχνότητας των διαθλαστικών επεμβάσεων δημιούργησαν νέα ζητήματα, όπως νέες μορφές επίμονων φλεγμονών, την ανάγκη υπολογισμού της δύναμης IOL στη χειρουργική καταρράκτη μετά από χειρουργική κερατοειδούς ή την απώλεια ενδοθηλιακών κυττάρων, επιπλοκές που απασχολούν και προβληματίζουν όλους τους διαθλαστικούς χειρουργούς στην καθημερινή πράξη. Για τους λόγους αυτούς η συνεχιζόμενη εκπαίδευση του ιατρού είναι περισσότερο επιτακτική από οποτεδήποτε άλλοτε και πρέπει να επιτελείται με όλα τα προσφερόμενα μέσα όπως συνέδρια, ημερίδες, στρογγυλές τράπεζες και περιοδικά, αλλά και με τα συγγράμματα, όπου δίδεται υπεύθυνη και αποκρυσταλλωμένη γνώση.

Το βιβλίο αυτό απευθύνεται τόσο στον Ειδικευόμενο ιατρό όσο και στον ολοκληρωμένο Οφθαλμίατρο. Για τον πρώτο αποτελεί μια εμπεριστατωμένη και κατατοπιστική πηγή γνώσης στην Διαθλαστική Χειρουργική, ενώ για τον δεύτερο παίζει το ρόλο ενός σύγχρονου βιβλίου αναφοράς. Αποκλειστικός στόχος του είναι να παρέχει στους τωρινούς και μελλοντικούς χειρουργούς, την πιο πρόσφατη πληροφορία επάνω στην παθογέννεση πιθανών επιπλοκών στην Διαθλαστική Χειρουργική και να προσφέρει μια προσέγγιση στην πρόληψη και θεραπεία τους.

Ο ειδικευόμενος, ο γενικός οφθαλμίατρος και ο χειρουργός έχουν πάντοτε ανάγκη εύληπτων και περιεκτικών συγγραμμάτων που να αποτελούν πηγή γρήγορης αναφοράς σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, που ο ιατρός θεωρεί αναγκαίο να επαναφέρει στη μνήμη του ορισμένες γνώσεις. Εκτιμώ ότι οι Jorge L. Alio και Dimitri T. Azar το πέτυχαν στο ακέραιο αποφεύγοντας τις λεπτομέρειες, που δεν είναι ουσιώδεις στην ανάπτυξη ενός χειρουργικού θέματος.

Είναι μια επιτυχημένη και συμπυκνωμένη παρουσίαση 19 κεφαλαίων διαχείρισης των πιο συχνών και απαιτητικών επιπλοκών που κατά την άποψη των συγγραφέων άλλα και του υπογράφοντος ανήκουν στη λίστα εκείνη της θεματολογίας που η γνώση τους είναι ιδιαίτερα απαραίτητη για τον οφθαλμίατρο, αλλά και τον νέο χειρουργό που σμιλεύεται στην τέχνη της διαθλαστικής χειρουργικής.

Αξιοσημείωτα προτερήματά του είναι η σαφήνεια, η μεθοδικότητα, η γλαφυρότητα και η πλούσια και εξαιρετικής ποιότητας εικονογράφησή του.

Για την μετάφραση των επιμέρους κεφαλαίων, επιστρατεύθηκαν συνάδελφοι που έχουν αναλώσει τη ζωή τους στην υπηρεσία ενός γνωστικού αντικειμένου, ώστε να παραδώσουμε στις αρχές του νέου αιώνα μας ένα απολύτως σύγχρονο σύγγραμμα διαθλαστικής χειρουργικής οφθαλμολογίας για πρώτη φορά σε Ελληνική Έκδοση. Θέλω να τους ευχαριστήσω για την ιδιαίτερη φροντίδα που κατέβαλαν για την πιστότητα απόδοσης του κειμένου, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις, η παράφραση υπήρξε εκ των πραγμάτων αναγκαία.

Τέλος θέλω να ευχαριστήσω τον εκδότη κ. Π. Πασχαλίδη για τις προσπάθειες που κατέβαλε για την άρτια έκδοση. Είμαι βέβαιος ότι η “Διαχείριση των Επιπλοκών στη Διαθλαστική Χειρουργική” θα αποσπάσει από το ιατρικό αναγνωστικό κοινό την αναγνώριση και την εκτίμηση που αξίζουν σε ένα μεγάλο σύγγραμμα και θα αποτελέσει ένα ιδιαίτερα χρήσιμο γνωστικό εργαλείο και συνάμα ένα σημαντικό ερέθισμα για περισσότερη μελέτη και βαθύτερη αναζήτηση στον κόσμο της γνώσης.

Γεώργιος Χρονόπουλος

Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Επιστημονικός Διευθυντής Eye Clinic

Νέα και ειδήσεις για την διαθλαστική χειρουργική

Πληροφορίες για την διαθλαστική χειρουργική

Διαθλαστική χειρουργική - τα Βασικά

Διαθλαστική χιερουργική και LASIK

Διαθλαστική χειρουργική και μέθοδος LASIK

Η διαθλαστική χειρουργική έφερε την επανάσταση στη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας, και του αστιγματισμού. Σήμερα διανύουμε ήδη την 3η δεκαετία της χρήσης των laser και πραγματικά παρατηρούμε ότι η ακρίβεια και η ασφάλεια είναι πλέον γεγονός. Με τη χρήση αυτής της αξιοθαύμαστης τεχνολογίας, μπορούμε να εξαλείψουμε οριστικά την εξάρτηση από διορθωτικά γυαλιά ή φακούς επαφής.

Υπάρχουν δύο μέθοδοι αποτελεσματικής διόρθωσης μικρών ή μεγάλων βαθμών μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού: η PRK και η LASIK. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο μεθόδους έγκειται στο γεγονός ότι στην πρώτη η διόρθωση γίνεται στην επιφάνεια του κερατοειδούς, ενώ στη δεύτερη στο εσωτερικό του. Στη μεν PRK έχουμε κάποιες μικροενοχλήσεις τις 2-3 πρώτες ημέρες, ενώ στη LASIK οι ενοχλήσεις είναι μηδαμινές και η αποκατάσταση της όρασης του ασθενούς είναι άμεση από την ίδια κιόλας ημέρα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο και στις δύο περιπτώσεις. Ουσιαστικό ρόλο στην απόφαση του ασθενούς να απαλλαχτεί από τα γυαλιά και τους φακούς επαφής του παίζουν η εμπιστοσύνη και η σχέση γιατρού-ασθενούς. Το σημαντικότερο σημείο μιας διαθλαστικής επέμβασης είναι ο σχολαστικός προεγχειρητικός έλεγχος, ο οποίος και θα μας καθορίσει εάν ο ασθενής είναι κατάλληλος για τη συγκεκριμένη επέμβαση ή όχι. Ο λεπτομερής και σχολαστικός προεγχειρητικός έλεγχος είναι αυτός που εξασφαλίζει την επιτυχία της επέμβασης. Από πλευράς χρόνου, η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά και πάντως δεν υπερβαίνει τα 5-6 και για τα δύο μάτια. Ο γιατρός χρησιμοποιεί τοπική αναισθησία και ο ασθενής δεν πονάει. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η διόρθωση είναι μόνιμη και ακόμη και στις πολύ σπάνιες περιπτώσεις που παραμένει κάποιο υπόλοιπο μπορεί να γίνει συμπληρωματικό laser, ώστε να επιτευχθεί η πλήρης διόρθωση. Ουσιαστικό ρόλο στην απόφαση του ασθενούς να προχωρίσει σε μια τέτοια επέμβαση παίζουν η εμπιστοσύνη και η σχέση γιατρού-ασθενούς. Η 25ετής και πλέον χρήση των laser μας επιτρέπει να λέμε ότι η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών είναι μηδαμινή. Ακόμα και οι πολύ σπάνιες επιπλοκές αντιμετωπίζονται. Είμαστε, μάλιστα, σε θέση να πούμε με απόλυτη σιγουριά ότι οι πιθανότητες μόλυνσης από φακούς επαφής ξεπερνούν κατά πολύ τις πιθανότητες κάποιας επιπλοκής από μια διαθλαστική επέμβαση.

Ο κερατόκωνος είναι μία μη φλεγμονώδης πάθηση του κερατοειδούς, η οποία χαρακτηρίζεται από την παρουσία μίας προοδευτικής παραμόρφωσης της επιφάνειάς του. Ο κερατοειδής παίρνει σταδιακά μία ?κωνική? μορφή, παραμορφώνοντας το είδωλο που σχηματίζεται στο βυθό του ματιού. Ταυτόχρονα παρατηρείται προοδευτική λέπτυνση, ουλοποίηση και τελικά θολερότητα στην περιοχή που υπάρχει ο κώνος. Το σημαντικό στον κερατόκωνο είναι ότι προκαλεί προοδευτική, μερική ή ολική, πτώση της όρασης η οποία δεν βελτιώνεται με γυαλιά και μπορεί να φθάσει μέχρι και την τύφλωση. Παρά τις συνεχιζόμενες έρευνες η αιτιολογία του παραμένει ουσιαστικά άγνωστη. Θεωρείται γενικά κληρονομική ασθένεια και ενοχοποιούνται για την εμφάνισή της πολλοί παράγοντες και κυρίως ανωμαλίες της δομής ή του μεταβολισμού των διαφόρων τμημάτων του κερατοειδούς. Παλαιότερα εθεωρείτο σπάνια πάθηση ίσως γιατί δεν υπήρχαν τα διαγνωστικά μέσα για να ανιχνευθεί σε αρχικό στάδιο. Σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν είναι τόσο σπάνια. Στην Ελλάδα έχουμε περισσότερα από 20.000 άτομα (περίπου 1 ανά 2.000 κατοίκους) με κερατόκωνο. Εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία όπου και εξελίσσεται σχετικά γρήγορα, στη συνέχεια επιβραδύνεται ο ρυθμός εξέλιξης και σταματά περίπου στα 35 χρόνια ζωής. Η φυσική εξέταση δεν δίνει πάντοτε στοιχεία για μια σίγουρη διάγνωση. Ωστόσο η κερατομέτρηση μπορεί να δώσει αλλοιωμένες παραμέτρους. Ο ασθενής παρουσιάζει έναν ανώμαλο εξελικτικό αστιγματισμό που δεν είχε πριν. Σε πιο προχωρημένα στάδια η διάγνωση είναι πιο εύκολη διότι ο κερατοειδής εμφανίζει την γνωστή κωνική μορφή καθώς και λέπτυνση και θόλωση της κεντρικής περιοχής του. Η εξέταση όμως που μας δίνει σίγουρη διάγνωση είναι η "τοπογραφία κερατοειδούς", με την οποία λαμβάνουμε μια δισδιάστατη έγχρωμη απεικόνηση του κερατοειδούς ικανή να διαγνώσει ακόμα και τις υποκλινικές μορφές του, δηλ. εκείνες που δεν έχουν εμφανίσει συμπτώματα. Είναι πεποίθηση σήμερα πως η μέθοδος της ριβοφλαβίνης μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά ή και να σταματήσει την εξέλιξη του κερατόκωνου, γλυτώνοντας τον ασθενή από μια πιθανή μεταμόσχευση κερατοειδούς. Η μέθοδος αυτή διαρκώς εξελίσσεται και ονομάζεται C3-R (Corneal Collagen Crosslinking with Riboflavin). Μέσω εργαστηριακών και κλινικών ελέγχων, έχει αποδειχθεί ότι ενδυναμώνει την εσωτερική δομή του κερατοειδούς σταθεροποιώντας την όλη αρχιτεκτονική του και συγκεκριμένα ισχυροποιώντας τους δεσμούς μεταξύ των ινών του κολλαγόνου του κερατοειδούς, οι οποίες είναι ένα από τα βασικά συστατικά της διατήρησης της δομής του.

Η θεραπεία C3-R μπορεί να γίνει στο ιατρείο και διαρκεί περίπου 60 λεπτά. Κατά τη διάρκειά της, ενσταλάσσονται σταγόνες μίγματος ριβοφλαβίνης-Βιταμίνη Β2 οι οποίες μετέπειτα ?ενεργοποιούνται? με χρήση υπεριώδους (UV) ακτινοβολίας.

Ο καταρράκτης είναι μια θόλωση του φυσικού φακού εντός του οφθαλμού σας. Ο φακός αυτός, που βρίσκεται πίσω από την ίριδα λειτουργεί ακριβώς όπως ο φακός μιας κάμερας, εστιάζοντας τις φωτεινές εικόνες στον αμφιβληστροειδή, ο οποίος στέλνει τις εικόνες στον εγκέφαλο σας. Ο ανθρώπινος φακός, αποτελούμενος κυρίως από πρωτεΐνη και νερό, μπορεί να παρουσιάσει θόλωση, σε τέτοιο βαθμό που να μην επιτρέπει το φως και τις εικόνες να φθάσουν στον αμφιβληστροειδή. Η οφθαλμική βλάβη, ορισμένες παθήσεις ή ακόμα κάποια φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν τη θόλωση. Αλλά, σε περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων, η θόλωση προκαλείται από τη διαδικασία γήρανσης. Ο καταρράκτης δεν είναι μια εναπόθεση μέσα στον οφθαλμό και δε μπορεί να απομακρυνθεί με κάποια δίαιτα ή με λέιζερ. Ο καλύτερος τρόπος θεραπείας ενός καταρράκτη είναι η αφαίρεση του παλαιού, θολωμένου φακού και η ένθεση ενός άλλου για αντικατάσταση του. Ο καταρράκτης μπορεί να είναι η αιτία θόλωσης καθαρών εικόνων, άμβλυνσης έντονων χρωμάτων ή επιδείνωσης της όρασης τη νύκτα. Ενδέχεται επίσης να είναι η αιτία που τα γυαλιά ανάγνωσης ή τα διπλοεστιακά γυαλιά που σας βοηθούσαν στην ανάγνωση ή να κάνετε άλλες απλές εργασίες, δε σας βοηθούν πλέον. Δυστυχώς, δεν είναι δυνατή η πρόληψη του καταρράκτη, παρά μόνο η αφαίρεση του και η αντικατάσταση του με έναν τεχνητό φακό που μπορεί να αποκαταστήσει την όραση σας και να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής σας. Η κατάλληλη χρονική στιγμή αφαίρεσης του καταρράκτη σας είναι όταν η ποιότητα της όρασης σας αρχίζει να προκαλεί περιορισμούς στις δραστηριότητες σας και στην απόλαυση της ζωής.

Το γλαύκωμα αποτελεί μια ομάδα παθήσεων του οφθαλμού, οι οποίες έχουν σαν κοινό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Το οπτικό νεύρο αποτελείται από νευρικές ίνες και είναι υπεύθυνο για την μεταφορά εικόνων από το μάτι στον εγκέφαλο. Το γλαύκωμα είναι μια πάθηση που οδηγεί στην απώλεια της όρασης απροειδοποίητα. Στα πρώιμα στάδια της νόσου είναι δυνατόν να μην υπάρξουν συμπτώματα και οι γλαυκωματικοί ασθενείς μπορεί να μην γνωρίζουν ότι νοσούν. Η απώλεια της όρασης ξεκινά με την περιφερική ή πλευρική όραση.Μπορεί να αντισταθμίζεται ασυναίσθητα αυτή η απώλεια με την στροφή προς την σύστοιχη πλευρά του κεφαλιού και έτσι να μην γίνει αντιληπτο εως ότου να έχει συντελεστεί σημαντική απώλεια της οπτικής οξύτητας.

Για το λόγο αυτό η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική και προλαμβάνετε την ύπαρξη σημαντικής βλάβης.Ετσι, οι άνθρωποι άνω των σαράντα ετών και ιδιαίτερα όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, πρέπει να εξετάζονται μια ή δύο φορές το χρόνο.

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η προσβολή των μικρών (τριχοειδών) αγγείων του αμφιβληστροειδούς.Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αφορά όλους του διαβητικούς ασθενείς είτε είναι ινσουλίνο-εξαρτώμενοι (Τύπος 1) νεαροί σε ηλικία, είτε είναι μη ινσουλίνο-εξαρτώμενοι (Τύπος 2) που εμφανίζουν την πάθηση σε μεγαλύτερες ηλικίες. Ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι είναι πολύ σημαντικό που για την ασθένεία του να ρυθμίζει σωστά το σάκχαρό του. Το απορρυθμισμένο σάκχαρο προωθεί με γρηγορότερους ρυθμούς τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Επίσης θα πρέπει να ρυθμίζει την υπέρτασή του, την υπερλιπιδαιμία του, αν υπάρχει, και να περιορίζει το κάπνισμα και το αλκοόλ. Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να εξετάζονται από οφθαλμίατρο κάθε 6 μήνες. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι σήμερα με τις βελτιωμένες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας ένα μικρό μόνο ποσοστό ασθενών που αναπτύσσουν αμφιβληστροειδοπάθεια αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα οράσεως.

Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος, είναι η πιο συχνή αιτία μη αναστρέψιμης τύφλωσης στον δυτικό κόσμο. Η πάθηση αυτή προσβάλει την κεντρική περιοχή του βυθού του ματιού, η οποία είναι και η πιο σημαντική. Η συνέπεια; Μια σταδιακή μείωση της κεντρικής όρασης χωρίς άλλα συμπτώματα. Διάφορες μελέτες που έχουν γίνει υπολογίζουν ότι ένα ποσοστό 6%-10% των ατόμων μεταξύ 65&74 ετών και ένα ποσοστό από 19%-30% σε άτομα >75 ετών έχουν αυτή την πάθηση. Οπως καταλαβαίνουμε έχει απόλυτη σχέση με την τρίτη ηλικία και για τον λόγο αυτό ονομάζεται και γεροντική εκφύλιση ωχράς.Η γεροντική εκφύλιση της ωχράς είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, δηλ. βρέθηκε ότι υπάρχουν πολύ παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της, όπως η ηλικία, η κληρονομικότητα, οι ανοιχτόχρωμες ίριδες, το κάπνισμα, τα καρδαγγειακά νοσήματα καθώς και η ηλιακή ακτινοβολία. Φυσικά ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι η διαδικασία της γήρανσης.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να την προβλέψουμε;

Να φορούμε γυαλιά ηλίου με φίλτρο για τις υπεριώδεις ακτίνες (UV) για την προστασία των ματιών μας.

Μπορείται να λαμβάνεται ως συμπλήρώματα διατροφής, πολυβιταμινούχα σκευάσματα και σκευάσματα ψευδαργύρου. Αν και είναι δύσκολο να αποδειχθεί η προληπτική δράση αυτών των φαρμάκων, διάφορες μελέτες έδειξαν ότι μπορούν να βοηθήσουν στην καθυστέρηση της εμφάνισης της νόσου. Η δοσολογία θα πρέπει να δοθεί από τον οφθαλμίατρο σε συνεργασία με τον παθολόγο για τις πιθανές αντενδείξεις.

Να κάνεται προληπτικούς οφθαλμολογικούς ελέγχους μετά τα 40 και να επισκέπτεσθε τον οφθαλμίατρο μόλις παρατηρήσετε αλλαγές στην όρασή σας, ειδικά σκοτώματα που αφορούν την κεντρική σας όραση. Ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις όπως η OCT και η Φλουοραγγειογραφία είναι πολύ συχνά πολύτιμες για την αντιμετώπιση της νόσου.

Να περιορίσουμε ή καλύτερα να κόψουμε το κάπνισμα.

Να ρυθμίζουμε την πίεσή μας, την χοληστερίνη μας και να ελεγχόμαστε από τον καρδιολόγο όταν υπάρχει η ένδειξη.

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Δημόσιος Τομέας, τεύχος 286 Ιούλιος-Αυγουστος 2011